راهکارهای افزایش شادی در مدارس

دانش‌آموزان ساعاتی از روز را در مدرسه می‌گذرونن و اگه فضاسازی مناسبی در مدارس انجام بشه، به شاد زیستن فرزندان خود کمک کردیم. ‏شاداب سازی مدارس را بایستی در ابعاد ظاهری و ابعاد معنوی جست و جو کرد. نشاط و شادابی در مدرسه باعث رشد و تکامل همه ابعاد وجودی یک دانش‌آموز در بعد جسمانی، شناختی، عاطفی، اخلاقی و معنوی میشه.  
شاد زیستن برای کودک به همون اندازه مهمه که تغدیه ی خوب، محبت کردن و حفاظت از او اهمیت داره. زیرا سلامت روحی، روانی و جسمانی او را تامین می‌کنه. این در حالی ست که میزان شادی و خنده در مدارس ما بسیار پایینه و این موضوع موجب افزایش بیماری‌های مختلف روانی از قبیل اضطراب و افسردگی شده. زندگی با شادی و نشاط معنا پیدا می‌کنه و در پرتو آن دانش‌آموزان به ویژه در دوران نوجوانی و جوانی میتونن پله‌های ترقی را طی کنن. جامعه زنده و پویا جامعه‌ای است که عناصر شادی‌آفرین در آن فراوون باشه.‏
روانشناسی به نام دیوید مایرز، سلامت روانی فرد را در میزان داشتن سرخوشی فرد میدونه و سرخوشی (خوشحالی) را چنین تعریف می‌کنه: نوعی احساس امنیت. احساس این که زندگی به طور کلی به خوبی می‌گذره»‏.
در این بین مدارس ، به عنوان یکی از مهم ترین پایگاه های تربیتی نوجوانان ، با ایجاد محیطی با نشاط  و مفرح در محیط مدرسه میتونه مفاهیم تربیتی و مذهبی را راحت تر دانش آموزان یاد بده.
در همین راستا راهکارهایی که در زیر به آن اشاره میکنیم برای ایجاد محیط شاد در فضای مدارس و روش‌هایی برای فعال کردن مدرسه و کلاس میتونه کمک کننده باشه.
- برگزاری کارگاه ها آموزشی مختلف برای دانش آموزان
- برگزاری کلاس های متفرقه آموزشی (عکاسی ، فیلمبرداری ، گرافیک ، کلاسهای هنری و ورزشی و .)
- برگزاری کارگاه های آموزشی تربیتی ، روانشناسی برای اولیا
- برگزاری همایش و سمینارهای تربیتی با حضور سخنرانان این حوزه برای اولیا
- برگزاری تئاتر ونمایش گروهی توسط خود دانش آموزان
- برگزاری جنگ خنده در مراسم صبحگاهی یا اعیاد که با گفتن لطیفه های مناسب و اخلاقی باعث ایجاد شور و نشاط و تخلیه هیجانی میشه
‏- توجه به زیبایی محیط مدرسه و کلاس‌های درس
‏- برگزاری جشن‌ها به مناسبت‌های مذهبی و اعیاد ملی و همکاری دانش‌آموزان‏ در برگزاری آن
 ‏- برگزاری مسابقات ورزشی - تفریحی - علمی در بین مدارس و بین دانش‌آموزان‏
‏- برگزاری نمایشگاه نقاشی، شعر، خط و مسابقه قرآن به صورت گروهی
- دعوت از افراد محبوب و موفق دانش‌آموزان برجسته مثل هنرمندان و ورزشکاران
‏- اجرای برنامه‌های صبحگاهی بانشاط و پربار‏
‏- پربار کردن کتابخانه مدارس و تشکیل نمایشگاه کتاب‏ با کمک دانش آموزان
- پخش موسیقی آرامبخش در ساعات استراحت
- معرفی الگوهای مناسب علمی، ورزشی، فرهنگی به دانش آموزان
- تبادل تجربیات موفق مدیران در رابطه با شادسازی مدارس‏
-  بها دادن به دانش‌آموزان پرتحرک، کنجکاو و پرسشگر‏
‏- ایجاد فضای سبز و استفاده از رنگ‌های شاد و جذاب درمحیط مدرسه‏
 ‏- شناسایی افراد خلاق و تشویق آنان در زمینه تغییر واصلاح مدارس‏
 ‏- ایجاد انگیزه در مدیران برای مطالعه درباره شادی و جایگاه آن در تعلیم و تربیت
 ‏- توجه به وضع بهداشت محیط مدرسه‏
 ‏- ایجاد فضای مناسب برای تفریحات سالم دانش‌آموزان‏
 ‏- توجه به نیازهای عاطفی، روحی و روانی دانش‌آموزان‏
 ‏- مشارکت دانش‌آموزان در اداره مدرسه‏
 ‏- استفاده از تابلو‌ها و پیام‌های بهداشتی شاد و شعر‌های شادی آفرین
 ‏- تهیه امکانات و مکان‌های ورزشی در داخل مدرسه وبیرون از مدرسه‏
‏- افزایش مدت زنگ‌های تفریح
‏- برگزاری مسافرت‌ها و اردو‌های تفریحی - سیاحتی
- پربار شدن ساعات ورزش
‏- پذیرایی در اعیاد و مناسبت‌های مذهبی و غیرمذهبی
- توجه به وسایل صوتی و تصویری در مدارس مخصوصا کامپیوتر ‏

عوامل موثربرشادی و نشاط دانش اموزان در کلاس درس حالات ظاهری معلم
جو روانی و عاطفی کلاس درس تا حدودی زیادی به وضیعت روحی و روانی معلم بستگی دارد.وقتی معلم با روحیه ی شاد و بانشاط وارد کلاس شود ،دانش اموزان از مصاحبت و در کنار او بودن لذت خواهند برد.زیرا نخستین قدم برای ایجاد شادی ونشاط در کلاس , حالات ظاهری چهره ی معلم است.مهم بودن وبزرگی ،در اخم کردن و عبوس و ترش رو بودن نیست.
برخی از معلمان تصور می کنند اگر همیشه عبوس باشند و اخم کنند ، شاگردان از انها حساب می برندو می ترسند،در حالی که تحقیقات انجام شده نتیجه ی دیگری را نشان می دهد . بررسی روز نشان نشان می دهد که معلمان سر زنده و با شوق در ایجاد بیشترین درگیری دانش اموزان در درس ودر نتیجه بیشترین میزان یادگیری انان موفق تر ند. بنابراین ، معلم اثر بخش باید فردی بشاش ،خوش اخلاق، عاطفی و برخوردار از سلامت روانی و اعطاف پذیر باشد . تبسم بر لب داشته باشد ، جلوی خشم و عصبانیت خود را بگیرد و  با دانش اموزان صمیمی ولی قاطع باشد . گاهی اولین چیزی که قبل از حالات چهره توجه دانش اموزان را به خود جلب می کند ، رنگ و نوع پوشش یا لباس معلم است ، زیرا نوع و رنگ پوشش معلم هم برای خود و هم برای دانش اموزان می تواند نشاط اور یا کسل کننده باشد . اگر معلم لباس تمیز ، روشن،زیبا و مناسب بپوشد ،به طوری که جلب توجه کند ،باعث شادی و نشاط خود و دانش اموزان می شود و دانش اموزان از صحبت کردن با او و در کنار او بودن احساس رضایت و شادی می کنند.لوشرمی گوید: پوشیدن لباس هایی با رنگ های شاد در مدارس ، علاوه بر زیبایی خاصی که به محیط اموزشی می دهد ، هنگام ایستادن در صف و نشستن در کلاس ، تاثیرات ا ساسی در روحیه ی دانش اموزان دارد . بنابراین توصیه می شود در مدارس ، بیشتر از رنگ های  روشن  به خصوص ابی و سفید استفاده شود .

کاش می شد خنده را تدریس کرد
کارگاه خوشدلی تاسیس کرد
کاش می شد عشق را تعلیم داد
نا امید آن را امید و بیم داد
شاد بود و شادمانی را ستود
با نشاط دیگران دلشاد بود
کاش میشد دشمنی را سر برید
دوستی را مثل شربت سر کشید
دشمن بی رحمی و اجحاف بود
دوستدار نیکی و انصاف بود
کاش میشد پشت پا زد بر غرور
دور شد از خودپسندی دور دور
با صفا و یکدل و آزاده بود
مثل شبنم بی ریا و ساده بود
از دو رنگی و ریا پرهیز کرد
کینه را در سینه حلق آویز کرد
کاش میشد ساده و آزاد زیست
در جهانی خرم و آباد زیست
اعتیادو فقر را نابود کرد
دودمان بی کسی را دود کرد.

فرشته جهانگیر

تاثیر جوّ و محیط مدرسه بر عملکرد تحصیلی

آیا جو و حال و هوای مدرسه مهم است؟ آیا رابطه‌ای بین جو و محیط مدرسه با موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان وجود دارد؟

ممکن است این سوالات به نظر پاسخ‌های بسیار بدیهی داشته باشند اما واقعیت این است که هنوز در بسیاری از نظام‌های آموزشی و در ذهن اکثریت آموزشگران و والدین این باور وجود دارد که مدرسه تنها جای درس خواندن است و بس؛ و هر تلاشی برای تغییر حال و هوای مدرسه منجر به حواسپرتی و دور شدن از کارکرد اصلی آموزش و پرورش است.
 

عوامل موثر بر نشاط دانش آموزان در کلاس درس

از جمله مواردی كه باعث بی رغبتی دانش آموزان و بالتبع موجب عدم موفقیت آنان و درنهایت افت تحصیلی می شود، مسئله خستگی و عدم نشاط دانش آموزان در كلاس درس می باشد؛ از همین رو لازم و ضروری است تا با بررسی عوامل موثر بر نشاط دانش آموزان زمینه های نشاط و شادابی را بارور و آفت خستگی و بی نشاطی را قلع و قمع نماییم.
این نوشتار- هر چند موجز- در تلاش است تا با بررسی تحقیقی و علمی عوامل موثر بر نشاط را شناسایی و در جهت تبیین آنها گام بردارد، به امید آن كه راه گشایی باشد برای شناخت و توجه بهتر مقوله نشاط و اهمیت و حساسیت آن در امر آموزش تا كمتر مورد غفلت متصدیان امر از معلمان زحمتكش و مدیران خدوم گرفته تا انجمن های اولیا و مربیان و تا مسئولان محترم قرار گیرد.
بنابراین عوامل موثر بر نشاط و شادابی دانش آموزان در كلاس درس را تك تك فهرست كرده و به توضیح و تبیین آنها براساس تحقیقات صورت گرفته از جانب اساتید فن و محققین می پردازیم.
امیدواریم مطالعه این سلسله مباحث معلمان و اولیای محترم مدارس را برای سال تحصیلی جدید آماده تر نماید .

تأثیر شادی و نشاط بر یادگیری دانش آموزان

براساس تحقیقات و آمار به دست آمده، نرخ شادی در ایران بسیار پایین است و در برنامه ریزی‌های آموزشی نیز یا جایگاهی ندارد و یا بسیار کم به آن توجه می‌شود. یکی از مشکلات جامعه و مدارسی که از شادی و نشاط غافل هستند، افزایش بیماری‌های مختلف روانی از قبیل افسردگی و اضطراب است. شادی و نشاط به زندگی معنا می‌دهد و در پرتو آن دانش آموزان خصوصأ در دوران نوجوانی و جوانی می‌توانند خود را ساخته و پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری طی کنند. تأثیر شادی و نشاط بر یادگیری دانش آموزان، امری غیر قابل انکار است. یادگیری انسان و سازماندهی رفتار نوجوانان در گرو نشاط و شادابی و هیجانات مثبت آن‌هاست. خلاقیت و شکوفایی استعدادها در گرو نشاط و انبساط روحی انجام می‌شود. یکی از وظایف مهم تربیتی، مدیریت برنامه‌ریزی آموزشی مدارس و تشویق نوجوانان به مشارکت در همه‌ی امور است که با تدوین برنامه‌ریزی آموزشی مناسب به جلب مشارکت دانش آموزان در امور مختلف مدرسه اقدام کنند. این موضوع به دانش آموزان در احساس مفید بودن و دور شدن از انزوا کمک می کند که خود یکی از موارد بانشاط زیستن است.

پیشنهاد به واحدهای آموزشی جهت شاداب سازی بیشتر

-تشویق دانش‌آموزان به خلاقیت و نوآوری و ایجاد زمینه‌هایی برای بروز استعداد آنها

- تمیزی و نظافت مستمر محیط مدرسه و کلاسهای درس و ایجاد عادت در دانش آموزان جهت رعایت نظافت مدرسه

- استفاده از لباسهای متنوع با رنگ های شاد که مغایر با ضوابط آیین نامه اجرایی مدارس نباشد .

- تغییر مرتب دکوراسیون مدارس بطوری که دانش آموز هر هفته با طرح جدیدی روبرو باشد .

- روی آوردن به بازی های پرورشی و سنتی در محیط مدارس و اجرای یک بازی جدید در هر روز یا هفته در زمانی مشخص و حدود 10 دقیقه ، که زنگ های استراحت برای این موضوع پیشنهاد می شود .

- برگزاری مسابقات ورزشی بین دانش آموزان بصورت کلاسی در رشته های مورد علاقه آنان .

چگونه یک مدرسه ی شاد داشته باشیم؟

ايجاد نشاط و شادابي يكي از مؤثرترين راه ها براي افزايش بهداشت رواني در جامعه است، مدرسه بعنوان يك نهاد مي تواند با بوجود آوردن زمينه ها و برنامه هايي باعث هر چه شاداب كردن جامعه شود. اگر در مدرسه شوق زندگي كردن بوجود آيد خود به خود اثرگذار بر جامعه خواهد بود. انسان هاي شاد زندگي خود را تحت كنترل دارند، مسئوليت پذيرند، هدفمند هستند، ديد مثبت به زندگي دارند. آينده نگر واميدوارند و در مقابل مشكلات و سختي ها از پاي نمي نشينند، قرآن دين اسلام را دين شادي معرفي نموده و مهمترين عوامل شادي را محبوبيت، مقبوليت و موفقيت، ايمان، هويت ملي و فرهنگي، خلاقيت عارفانه و حل مسئله ذكر كرده است، روانشناسان شادي و شور و نشاط را محرك انسان ها براي عمل مي دانند و جامعه شناسان جامعه شاد را جامعه موفق مي دانند. عواملي كه مي تواند باعث گسترش شادي شود در ابتدا خانواده است و سپس ديگر نهادها همچون مدرسه و نهادهاي فرهنگي مذهبي مي باشند كه هر كدام به نوبه خود وظايفي دارند كه در اينجا سعي مي شود پيشنهادات كاربردي جهت ايجاد شور و نشاط در مدرسه ارائه دهد.

شعر حماسی احمد بابایی درباره شهید قاسم سلیمانی

در رگ حادثه، خون موج زد، آیینه شکست

شعله‌ور شد در و دیوار حرم، سینه شکست

خون مالک به زمین ریخت، خبر سنگین است

بعد مالک، به تن حوصله، سر، سنگین است

اشک آغاز جنون است، تماشا سخت است

دیدن بغض علی در غم زهرا سخت است

خون ما وجه سلوک است که سالک باقی‌ست

کشته شد مالک اگر، غیرت مالک باقی‌ست

شعله‌ور بود و به ققنوس، توسل می‌کرد

تشنه لب بود و لب آب تحمل می‌کرد

وسط معرکه غوغاست، جنون می‌رقصد

مالک انگار که در برکه خون می‌رقصد

شعله‌ور بود درِ خانه، لگد بر در خورد

داغ، مسمار شد و بر جگر حیدر خورد

شعله‌ور بود خبر، دل به صدا آمده است

خبر ار مصحف امّ الشهدا آمده است

سنگ باران شده قاسم، شده دل، خونین‌تر

این چه زخمی ‌ست که باشد ز عسل شیرین‌تر

وسط معرکه غوغاست… شکسته بالش

آمده مادر سادات به استقبالش

جلوه آیینه طلب شد غزلش کرد خدا

چه بگویم به چه حالی بغلش کرد خدا

چه بگویم به چه حالی یل ما را کشتند

قبله باقی ست فقط قبله نما را کشتند

قبله باقی ست، خدا هست، بگو با صهیون

صد چنین قبله نما هست بگو با صهیون

عاقبت مسح جنون، خون به پر و بال کشید

روضه قاسم ما نیز به گودال کشید

بت بگو، بی سروپا باش، سراپا تبریم

چند سالی ست که ما منتظر این خبریم

کدخدا را برسانید! زمان، مستِ علی ست

مالک افتاد زمین، تیغ، ولی دست علی ست

کدخدا را برسانید که خون ارزان نیست

ماجرای من و معشوق مرا پایان نیست

کدخدا را برسانید که حق تابنده ست

مالک افتاد ولی خشم مقدس زنده ست

زخم شمشیر اگر خورد به شیران… باشد

حاج قاسم یکی از مردم ایران باشد

چله‌ای هست که سردار… نه بی سر شده‌اند

همه مردم ما مالک اشتر شده‌اند

دل ما سوخت در این روضه خبر سنگین است

باکی از کشته شدن نیست، سعادت این است

مالک افتاد زمین، قیمت حسرت چند است

خوش به حالش که علی از دل او خرسند است

نوبت روضه قاسم شد و جولان دادند

روضه خوان‌ها خبر از سم ستوران دادند

یا علی، اهل حرم دست به دامان تو اند

مالک و قاسم هر عهد، شهیدان تو اند

قنفذ از یک طرف و حرمله از سوی دگر

بازهم در وسط معرکه، آهوی دگر

خبر تازه، سر قافله آوار شده

فاطمه پشت در خانه، گرفتار شده

اشک آغاز جنون است! تماشا سخت است

دیدن بغض علی در غم زهرا سخت است

سر صبحی دم از آن زلف پریشان زده‌ایم

اول روضه گریزی به شهیدان زده‌ایم

مرگ بر بی کسی و واهمه! بر عشق درود

تشنه جان داد حسین ابن علی بین دو رود

تشنه جان داد نسوزد سر گیسوی حرم

نگران بود حرامی نرود سوی حرم

وای اگر آبروی قوم غدیری می‌رفت

وای اگر دختر ارباب اسیری می‌رفت

روضه خوان گفت شبی خیمه به غارت رفته است

روضه خوان گفت که زینب به اسارت رفته است

خطبه خوان زینب کبراست بگو با صهیون

کربلا آخر دنیاست بگو با صهیون

در عطش چاره همین بود که دریا باشیم

ارباً اربا شده اکبر لیلا باشیم

سامرا تا به حلب جمع پریشانی بود

تیغ خیبر شکنی، ارث سلیمانی بود

سر طوفان شب بی حادثه بر شانه ماست

ابرها مرز ندارند سفر خانه ماست

غرش ماست که از شط مصاف آمده است

صاعقه دور سر ما به طواف آمده است

کدخدا را برسان! جلوه به زخم آکنده ست

خون ما بت‌شکنان، گور بتان را کنده است

زخم و خون آرزوی ماست، بگو با صهیون

زخم ارثیه زهراست بگو با صهیون

صبح صادق زده و ضربت آخر مانده ست

راه باز است اگر سیدعلی فرمانده ست

اشک من حسرت محض است پر از فریادم

کشته شد یار ولی یاد بتول افتادم

گریه کردیم ولی عقده ز دل باز نشد

مگر از پشت در خانه غم آغاز نشد

خواست آن فرصت عهد ازلی را نبرند

فاطمه پشت در آمد که علی را نبرند

کدخدایان نجس سرّ مگو را کشتند

یک نفر یار علی بود که او را کشتند

شعله بر بال و پر روح الامین افتاده

سوره کوثر قرآن به زمین افتاده

آن طرف نعره یک بی سروپا می‌شنوم

این طرف از پس در فضه بیا می‌شنوم

شعله‌ور شد حرم و معجر زهرا هم سوخت

روضه خوان گفت که موی سر زهرا هم سوخت